Akıl Tutulması: Fırat'ın Yetimleri
Haritayı önünüze açın. Koca bir mavi leke, Fırat'ın devasa gövdesi, Atatürk Barajı, sınırlarımızın tam içinde durur. Şimdi başınızı haritadan kaldırın ve evinize bakın. Banyonuzdaki, mutfağınızdaki boş bidonlara bakın.
Eğer bu manzarada bir anormallik görmüyorsanız, tebrikler, alıştırılmışsınız.
Bizler, suyun ortasında yaşayan susuz insanlarız. Türkiye'nin enerji santralinin gölgesinde karanlıkta oturan Fırat'ın yetimleriyiz.
Dünyanın hiçbir medeni yerinde, bir şehir kendi zenginliğinin, kendi varlığının tam ortasında bu kadar yoksun bırakılmaz. Bu, bir kuraklık sorunu değildir. Bu, teknik bir arıza değildir. Bu, apaçık bir akıl tutulmasıdır.
Bu şehirde, "su ne zaman gelecek?" sorusu, "selam" kadar sıradan bir sohbete dönüştü. Bidonla su taşıma pratiği, hafızamızdan silinmiş bir 70'ler nostaljisi değil, 2025 yılının utanç dolu gerçeğidir.
Bize bahaneler sunuluyor: "Deprem altyapıyı vurdu." "Kayıp-kaçak çok fazla." Tüm bunlara "evet" diyelim. Peki, bu bahaneler, suyun kaynağında otururken yaşadığımız bu sefaleti açıklamaya yeter mi?
Hayır. Çünkü asıl sorun teknikte değil, felsefededir. Sorun, "kamu hizmeti" anlayışının toprağa gömülmesidir.
Bir yönetim, önceliğini "insana dokunan" temel hizmetlere değil de, göz boyayan "göstermelik işlere" verdiğinde, sonuç bu olur. Asfaltın altındaki çürümüş boruyu değiştirmek, siyasi bir "rant" getirmez. Görünmez. Ama bir kavşağı süslemek, bir festival düzenlemek "biz çalışıyoruz" havası verir.
İşte felsefe budur: Fırat'ın altından su getirmekle övünülür, ama o suyun mahalledeki son musluğa kadar kesintisiz akmasını sağlamak "angarya" olarak görülür. Çünkü biri "proje" ve "rant"tır; diğeri ise "hizmet"tir.
Belediyemizin su idaresi ASKİM, bu çarpık felsefenin sadece uygulayıcısıdır. Öncelik, vatandaşa su ulaştırmak değil, "göstermelik" projelerin parasını döndürmek olduğunda, musluktan su yerine mazeret akar. "Hizmet" dursa da, o sistemin "rant" çarkı asla durmaz.
Aynı akıl tutulması, elektrik düğmesine bastığımızda devam ediyor.
Barajın gölgesinde karanlıkta kalmamızın nedenini sadece "kâr hırsı" ile açıklamak da yetersizdir. Bu, "garanti kâr" sistemidir.
Özel şirket AKEDAŞ, şehrin altyapısına yatırım yapmak yerine, o parayı kâr hanesine yazmayı tercih ediyor. Çünkü biliyor ki, ne kadar kötü hizmet verirse versin, biz bu faturaları ödemeye mecburuz.
Onların "biz çalışıyoruz" havası, vatandaşa attıkları o "planlı kesinti" mesajlarıdır. Altyapıyı yenilemek yerine, çürümüş sisteme "bakım" yaparak günü kurtarırlar. Bu bir "hizmet" faaliyeti değil, bir "idare etme" operasyonudur.
Asıl faaliyetleri, "insana dokunmak" değil, kâra dokunmaktır. Kışın ortasında donan evler, yanan trafolar, bozulan elektronik eşyalar... Bunların hepsi, o "rant" çarkı dönsün diye feda edilen "insan maliyeti"dir. Onlar için biz, hizmet bekleyen yurttaşlar değil, kârı garanti eden abone numaralarıyız.
İster "kamu" eliyle (ASKİM), ister "özel" eliyle (AKEDAŞ) olsun, Adıyaman'da temel yaşam haklarımız birer ticari "meta" haline getirilmiştir.
Fırat'ın kıyısında susuzluk, barajın gölgesinde karanlık; bu şehrin kaderi değildir. Bu, liyakatsizliğin, denetimsizliğin ve önceliğini "insana hizmet" yerine "ranta" ve "göstermelik işlere" veren çarpık bir yönetim anlayışının tercihidir.
Ve bizler, suyun başında susuzluğu, ışığın kaynağındayken karanlığı hak etmiyoruz. Bu akıl tutulmasının sona erme vakti çoktan gelmiştir.
